Procedura “Niebieskie Karty”

Procedura „Niebieskie Karty” ( dalej „NK”) obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez osoby, o których mowa w art. 9a ust. 11–11d ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej, w związku z uzasadnionym podejrzeniem stosowania przemocy domowej.

Podmioty uprawnione do wszczęcia procedury „NK” zobowiązano do podejmowania działań zapobiegających zagrożeniu dla życia lub zdrowia osób doznających przemocy domowej, w szczególności poprzez informowanie Policji lub Żandarmerii Wojskowej o okolicznościach uzasadniających zastosowanie środków bezpośredniej izolacji osoby stosującej przemoc domową od doznających tej przemocy.

Obecna procedura „NK” została wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 roku, w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularza „Niebieska Karta”. Cechuje ją interdyscyplinarny model współpracy a działania grup diagnostyczno – pomocowych  nakierowane są w pierwszej kolejności na diagnozę i ocenę sytuacji osób doznających przemocy domowej w zakresie ich bezpieczeństwa a następnie na podejmowanie działań zmierzających do zmiany sytuacji domowej osób objętych procedurą. W szczególności działania te podejmowane są w obszarach :

• opracowania i wdrażania indywidualnego planu pomocy,
• diagnozy i oceny sytuacji, potrzeb, zasobów osób objętych procedurą,
• informacyjnych, w szczególności o instytucjach i podmiotach specjalizujących się w udzielaniu pomocy osobom objętym procedurą,
• monitorowania środowiska,
• wnioskowania o skierowanie osób stosujących przemoc do udziału w programach korekcyjno-edukacyjnych lub psychologiczno-terapeutyczych,
• wnioskowania o złożenie zawiadomienia 66 c kodeks wykroczeń, w sytuacji uchylania się od udziału w programach  korekcyjno-edukacyjnych lub psychologiczno-terapeutyczych,
• współpracy międzyinstytucjonalnej na rzecz osób objętych procedurą.

NK składa się z czterech formularzy: „Karty A, B, C, D”.

„Karta A” –  jest wypełniana przez podmioty, o których mowa w art. 11-11d ustawy, w obecności pełnoletniej osoby doznającej przemocy domowej. W sytuacji, gdy osobą doznającą przemocy jest dziecko lub osoba nieporadna, NK-A wypełnia się w obecności opiekuna prawnego, faktycznego lub innej osoby wskazanej przez pokrzywdzonego.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, procedura jest uruchamiana i prowadzona niezależnie od woli osoby doznającej czy stosującej przemoc.

„Karta B” – jest wręczana osobie pokrzywdzonej w chwili wypełniania „Karty – A”. Zawiera ona informacje nt. zjawiska przemocy domowej, praw osób pokrzywdzonych, podstawowe wskazówki jak postępować, gdzie szukać pomocy, itd.

„Karta C” – jest wypełniana w obecności osoby wskazanej jako doznająca przemocy domowej, a w przypadku dziecka czy osoby nieporadnej – w obecności osoby pełnoletniej, która reprezentuje interesy i dobro dziecka czy osoby nieporadnej, tzw. „sprzymierzeńca ”. NK-C służy analizie sytuacji w związku z podejrzeniem stosowania przemocy domowej oraz we współpracy z osobą doznającą przemocy domowej, do opracowania indywidualnego planu pomocy albo rozstrzygnięcia o braku zasadności podejmowania działań, przez członków  grupy diagnostyczno – pomocowej ( GD-P ).

„Karta D” – jest wypełniana w obecności osoby wskazanej jako stosująca przemoc domową przez członków  grupy diagnostyczno – pomocowej. NK-D  służy analizie sytuacji w związku z podejrzeniem stosowania przemocy domowej i na podstawie informacji zawartych w niej  dokonuje się ustaleń dotyczących dalszych działań, zobowiązując osobę stosującą przemoc domową do ich realizacji w celu zmiany jej postępowania.

Zakończenie procedury „Niebieskie Karty” następuje w przypadku:

1) ustania przemocy domowej i uzasadnionego przypuszczenia, że zaprzestano dalszego stosowania przemocy domowej,

2) rozstrzygnięcia o braku zasadności podejmowania działań.

Po zakończeniu procedury „NK” wprowadzono obowiązkowy monitoring osób wskazanych w procedurze, przez okres 9 miesięcy.