Legitymacja osoby niepełnosprawnej
awers - wzór legitymacji dokumentującej stopień niepełnosprawności
rewers - wzór legitymacji dokumentującej stopień niepełnosprawności
awers - wzór legitymacji dokumentującej niepełnosprawność
rewers - wzór legitymacji dokumentującej niepełnosprawność
1. Informacje ogólne dla klienta
Od 1 sierpnia 2017 r. legitymacje osób niepełnosprawnych wydawane są na nowych zasadach. Stanowią o tym przepisy art. 6ca ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity Dz.U. 2020 poz. 5426) oraz Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2017 r. zmieniające Rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U. 2018 poz. 2027).
Od 1 sierpnia 2017 r. organem uprawnionym do wydania legitymacji jest Powiatowy lub Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, zaś podstawą wydania legitymacji jest wyłącznie ostatnie prawomocne orzeczenie o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności lub o wskazaniach do ulg i uprawnień. Orzeczenie prawomocne to orzeczenie, wobec którego upłynął termin do wniesienia odwołania, czyli 14 dni licząc od daty odbioru orzeczenia wydanego przez Powiatowy/Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności i 30 dni w przypadku orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Jednocześnie zgodnie z treścią art. 127a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz.U. 2020 poz. 256) w trakcie biegu terminu do wniesienia odwołania osoba zainteresowana może zrzec się prawa do wniesienia odwołania. Z dniem doręczenia oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania decyzja staje się ostateczna i prawomocna. Skutkiem zrzeczenia się odwołania jest brak możliwości zaskarżenia orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. Oświadczenie, o którym mowa w poprzednim zdaniu, musi zostać złożone przez osobę zainteresowaną przed organem, który wydał decyzję.
Wydanie legitymacji jest bezpłatne.
Od dnia 1 września 2017 r. zmianie uległ wzór legitymacji. Na nowym wzorze znajduje się między innymi:
- imię i nazwisko osoby niepełnosprawnej lub dziecka,
- jej numer PESEL (co zapobiega konieczności wymiany legitymacji w sytuacji zmiany nazwiska),
- termin ważności legitymacji,
- symbol przyczyny niepełnosprawności,
- stopień niepełnosprawności (w przypadku legitymacji dokumentujących stopień niepełnosprawności).
W nowej legitymacji dane dotyczące stopnia i symbolu przyczyny niepełnosprawności wpisywane są wyłącznie na wniosek osoby zainteresowanej tylko za pomocą kodu QR. Nowe legitymacje posiadają również oznaczenie w alfabecie Braille’a, jak i napisy w języku angielskim i francuskim rozpoznawalnym poza granicami kraju.
W celu uzyskania legitymacji dokumentującej niepełnosprawność należy obowiązkowo dołączyć oświadczenie o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania dostępne poniżej:
- Oświadczenie o zrzeczeniu się prawa wniesienia odwołania – dzieci.pdf
- Oświadczenie o zrzeczeniu się prawa wniesienia odwołania – dorośli.pdf
2. Tryb załatwienia sprawy
W celu uzyskania legitymacji dokumentującej niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności należy zgłosić się do Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności właściwego dla miejsca stałego pobytu osoby zainteresowanej lub dziecka albo właściwego dla miejsca pobytu w przypadku osób: bezdomnych, przebywających poza miejscem stałego pobytu ponad dwa miesiące ze względów zdrowotnych lub rodzinnych, przebywających w zakładach karnych i poprawczych, przebywających w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej. Miejscem stałego pobytu jest miejscowość, w której wnioskodawca zamieszkuje pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. W celu ustalenia właściwości miejscowej Powiatowego/Miejskiego Zespołu do wystawienia legitymacji, osoby posługujące się nowym dowodem osobistym bez informacji o adresie zameldowania zobowiązane są do podpisania oświadczenia o miejscu pobytu stałego.
Z właściwego Zespołu (Powiatowego/Miejskiego) należy pobrać formularz: wniosek o wydanie legitymacji dokumentującej niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności. Wydanie legitymacji osoby niepełnosprawnej następuje tylko i wyłącznie na wniosek osoby zainteresowanej lub przedstawiciela ustawowego.
Mieszkańcy Kielc składają wniosek o wydanie legitymacji dokumentującej niepełnosprawność, stopień niepełnosprawności lub o wskazaniach do ulg i uprawnień w Miejskim Zespole do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Kielcach, ul. Zamenhofa 4 – w przypadku osób powyżej 16. roku życia lub ul. Miodowa 7 – w przypadku osób poniżej 16. roku życia.
Do wniosku o wydanie legitymacji należy dołączyć:
- 1 fotografię o wymiarach 35 x 45 mm odzwierciedlającą aktualny wizerunek osoby, której wniosek dotyczy, przedstawiającą tę osobę bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami. Osoba z wrodzonymi lub nabytymi wadami narządu wzroku może dołączyć do wniosku fotografię przedstawiającą ją w okularach z ciemnymi szkłami, a osoba nosząca nakrycie głowy zgodnie z zasadami swojego wyznania – fotografię przedstawiającą osobę z nakryciem głowy, pod warunkiem, że fotografia taka jest zamieszczona w dokumencie potwierdzającym tożsamość tej osoby;
- kserokopię dowodu osobistego wnioskodawcy – należy dołączyć w przypadku składania wniosku przez osobę upoważnioną, pełnomocnika lub opiekuna prawnego niebędącego rodzicem;
- kserokopię ostatniego prawomocnego orzeczenia o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności lub o wskazaniach do ulg i uprawnień.
Legitymacja jest wystawiana na okres ważności orzeczenia o niepełnosprawności, o stopniu niepełnosprawności lub o wskazaniach do ulg i uprawnień, jednak nie dłuższy niż:
- 5 lat w przypadku legitymacji dokumentującej niepełnosprawność (dotyczy osób poniżej 16. roku życia);
- 10 lat w przypadku legitymacji dokumentujących stopień niepełnosprawności wystawionych osobom, które nie ukończyły 60. roku życia;
- w przypadku osób, które ukończyły 60. rok życia legitymację wydaje się na okres ważności orzeczenia, tak więc możliwe jest wydanie legitymacji na stałe, jeśli na stałe wydano orzeczenie.
Do czasu uzyskania nowej legitymacji:
- osoba posiadająca ważną legitymację wydaną na dotychczas obowiązujących wzorach ma pełne prawo posługiwać się nią wszędzie tam, gdzie jest ona dokumentem uprawniającym do ulg i świadczeń – prawo posługiwania się dotychczasową legitymacją wynika z faktu, że wszystkie legitymacje wystawione do dnia 31 sierpnia 2017 r. zachowują ważność na czas w nich określony. Nie ma zatem obowiązku wymiany ważnych legitymacji wydanych na dotychczasowych wzorach na legitymację wg wzoru obowiązującego od 1 września 2017 r.;
- osoba, która nie posiada legitymacji w celu korzystania z określonych ulg i uprawnień powinna posługiwać się ważnym orzeczeniem potwierdzającym niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności. To bowiem orzeczenie dokumentuje status osoby jako niepełnosprawnej, natomiast legitymacja jest dokumentem potwierdzającym wydanie przedmiotowego orzeczenia. W szczególności dotyczy to korzystania z ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (PKP, PKS). W świetle wyjaśnień Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa z dnia 20 kwietnia 2017 r. w przypadku posiadania orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności nie jest konieczne posiadanie również legitymacji (Dz.U. 2017 poz. 810).
Legitymacja zawiera między innymi datę ważności, stopień niepełnosprawności oraz symbol przyczyny niepełnosprawności wpisywany do legitymacji na wniosek osoby zainteresowanej lub przedstawiciela ustawowego tej osoby. Umieszczenie na legitymacji symbolu przyczyny niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności może warunkować przyznanie określonych odrębnymi przepisami ulg i uprawnień.
3. Termin odbioru legitymacji
Powiatowy/Miejski Zespół do Spraw Orzekani o Niepełnosprawności przyjmuje jedynie wnioski o wydanie legitymacji i wprowadza dane do systemu informatycznego. Produkcją blankietów i ich personalizacją zajmuje się podmiot zewnętrzny, wyłoniony przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Obecnie nie jest możliwe otrzymanie legitymacji w dniu złożenia wniosku. Legitymację Osoby Niepełnosprawnej wydaje się w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku. O terminie odbioru legitymacji osoba niepełnosprawna lub przedstawiciel ustawowy będzie poinformowany korespondencyjnie lub telefonicznie. Należy odebrać ją osobiście lub przez osobę upoważnioną na wniosku. Nie ma możliwości wysłania pocztą gotowej legitymacji osoby niepełnosprawnej.
Opłaty za wydanie duplikatu legitymacji osoby niepełnosprawnej:
Zgodnie z treścią ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2020 poz. 426) po art. 6c dodaje się m.in. art.6cc w brzmieniu następującym „Za wydanie duplikatu legitymacji, o której mowa w art. 6ca,(legitymacja dokumentująca niepełnosprawność albo legitymację dokumentującą stopień niepełnosprawności wystawia się na wniosek osoby niepełnosprawnej lub opiekuna prawnego dziecka.) pobiera się opłatę w wysokości 15 zł. Opłata stanowi dochód budżetu państwa”. Natomiast zgodnie z treścią art. 4 ww. regulacja wskazana w art.6 cc wchodzi w życie z dniem 1 sierpnia 2017 r.
Osoba zainteresowana lub przedstawiciel ustawowy składa ponownie wniosek o wydanie legitymacji do Powiatowego/Miejskiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, dołączając przy tym zdjęcie, kserokopię ostatniego prawomocnego orzeczenia o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności lub o wskazaniach do ulg i uprawnień; kserokopię dowodu osobistego wnioskodawcy- w przypadku składania wniosku przez osobę upoważnioną, pełnomocnika lub opiekuna prawnego niebędącego rodzicem oraz opłatę za wydanie duplikatu legitymacji. Osoba zainteresowana lub przedstawiciel ustawowy dołącza też oświadczenie o jej zagubieniu.
Opłatę za duplikat legitymacji mieszkańcy Kielc wnoszą na konto:
MOPR Kielce nr: 51 1050 1461 1000 0023 5336 9164
w tytule przelewu: OPŁATA ZA WYDANIE DUPLIKATU LEGITYMACJI oraz dane OSOBY SKŁADAJĄCEJ WNIOSEK, a w przypadku dzieci DANE DZIECKA.
4. Uprawnienia posiadacza legitymacji
Podstawą do korzystania z systemu ulg i uprawnień przysługujących osobom niepełnosprawnym na podstawie różnorodnych przepisów jest orzeczenie- legitymacja osoby niepełnosprawnej potwierdza jedynie jego posiadanie.
Uprawnienia osoby niepełnosprawnej, np. do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego, komunikacją miejską, czy zniżek w dostępie do usług w obszarze m. in. sportu, kultury, turystyki świadczone przez jednostki samorządu terytorialnego wynikają z posiadania orzeczenia o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności lub o wskazaniach do ulg i uprawnień. Legitymacja jest natomiast dokumentem potwierdzającym wydanie przedmiotowego orzeczenia, dlatego też do czasu uzyskania legitymacji, osoba niepełnosprawna może posługiwać się ważnym orzeczeniem.
Zgodnie z zarządzeniem ZTM w Kielcach osoby posiadające legitymacje dla osób niepełnosprawnych wydane po 1 września 2017 r., aby mogły korzystać z ulg w przejazdach komunikacją miejską w Kielcach muszą uzyskać kartę miejską (imienny bilet elektroniczny) z zapisaną ulgą. Karta miejska (imienny bilet elektroniczny) będzie konieczna do okazania podczas kontroli biletów w miejskiej komunikacji zbiorowej. Dotychczasowe legitymacje osób niepełnosprawnych zawierały oznaczenia w zakresie stopnia czy rodzaju niepełnosprawności, od którego zależało czy pasażer mógł korzystać z ulgi przejazdowej. Wydane obecnie legitymacje mają co prawda wpisany kod niepełnosprawności za pomocą kodu QR, który mógłby zostać sprawdzony przez kontrolerów biletów w autobusie jedynie za pomocą czytnika kodów QR, celem potwierdzenia ulgi pasażera. W związku z powyższym w celu uzyskania karty miejskiej (elektronicznego biletu) konieczne jest udanie się do jednego z punktów sprzedaży biletów, zabranie ze sobą oryginału dokumentu potwierdzającego niepełnosprawność oraz fotografię (lub dokument potwierdzający zdjęcie np. dowód osobisty, paszport, legitymację). Natomiast osoby posiadające legitymację dla osób niepełnosprawnych wydaną przed 1 września 2017 r. mogą korzystać z obecnej legitymacji do czasu upływu terminu ważności tego dokumentu.
Na podstawie uprawnień gminnych do korzystania z bezpłatnych przejazdów w komunikacji miejskiej w Kielcach uprawnione są:
- niepełnosprawni w stopniu znacznym wraz z opiekunem towarzyszącym im w pojeździe na podstawie legitymacji osoby niepełnosprawnej, wydanej przez Powiatowy/Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności z wpisanym znacznym stopniem niepełnosprawności lub imienny bilet elektroniczny;
- niewidomi wraz z opiekunem towarzyszącym im w pojeździe-na podstawie legitymacji osoby niepełnosprawnej, wydanej przez Powiatowy/Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności z wpisanym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności z przyczyną niepełnosprawności 04-0 lub legitymacja Polskiego Związku Niewidomych lub imienny bilet elektroniczny;
- dzieci niedosłyszące do 16 roku życia na podstawie legitymacji osoby niepełnosprawnej, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanej przez Powiatowy/Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, z wpisaną przyczyną niepełnosprawności 03-L lub legitymacja Polskiego Związku Głuchych lub imienny bilet elektroniczny.
Na podstawie uprawnień ustawowych do korzystania z bezpłatnych przejazdów w komunikacji miejskiej w Kielcach uprawnione są:
- dzieci pięcioletnie niepełnosprawne, oraz dzieci objęte kształceniem specjalnym do przedszkola lub ośrodka wychowawczego oraz ich opiekunowie – na podstawie art. 14a ust. 4 ustawy z dnia 07.09.1991r. o systemie oświaty (Dz.U. 2004 nr 256 poz. 2572 z późn. zm.) na podstawie legitymacji przedszkolna dla dzieci niepełnosprawnych wzór MENiS-II/181/2 lub MEN-I/52/2;
- uczniowie niepełnosprawni do najbliższej szkoły podstawowej i gimnazjum wraz z opiekunem – na podstawie art. 17 ust. 3a pkt.1 ustawy z dnia 07.09.1991r. o systemie oświaty (Dz.U. 2004 poz 256 z późn. zm.) na podstawie legitymacji ucznia niepełnosprawnego wzór MENiS-II/182/2, MEN-I/51/2 lub MEN-I/50a-N/2;
- uczniowie niepełnosprawni w stopniu umiarkowanym lub znacznym z przyczyną niepełnosprawności 05-R lub 01-U do najbliższej szkoły ponadgimnazjalnej, nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia wraz z opiekunem (Dz.U. 2004 poz 256 z późn. zm.) na podstawie legitymacji osoby niepełnosprawnej, wydanej przez Powiatowy/Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności z wpisanym stopniem umiarkowanym lub znacznym z przyczyną niepełnosprawności 05-R lub 01-U wraz z legitymacją szkolną;
- dzieci i młodzież upośledzone umysłowo w stopniu głębokim, a także z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi w czasie przejazdu do ośrodka umożliwiającego realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 roku życia wraz z opiekunem – na podstawie art. 17 ust. 3a pkt 2 ustawy z dnia 07.09.1991r. o systemie oświaty (Dz.U. 2004 poz. 256 z późn. zm.) na podstawie legitymacji ucznia niepełnosprawnego wzór MENiS-II/182/2, MEN-I/51/2 lub MEN-I/50a-N/2.
Do korzystania z ulgowych przejazdów w komunikacji miejskiej w Kielcach uprawnione są:
- osoby z orzeczeniem ustalającym umiarkowany stopień niepełnosprawności na podstawie legitymacji osoby niepełnosprawnej, wydanej przez Powiatowy/Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, z wpisanym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności lub imienny bilet elektroniczny;
- inwalidzi słuchu na podstawie legitymacji osoby niepełnosprawnej, wydanej przez Powiatowy/Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, z wpisanym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności i przyczyną niepełnosprawności 03-L lub legitymacja Polskiego Związku Głuchych lub imienny bilet elektroniczny.
Bliższych informacji udziela ZTM w Kielcach ul. Głowackiego 4, 25-368 Kielce, tel. 41 343 15 93 w. 33 lub na stornie www.ztm.kielce.pl
5. Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity: Dz.U. 2020 poz. 426);
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności (t.j.: Dz.U. 2018 poz. 2027);
- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2017 r. zmieniające Rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U. 2017 poz. 1541);
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16. roku życia (Dz.U. z 2002 nr 17 poz. 162);
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 20 kwietnia 2017 r. w sprawie rodzajów dokumentów poświadczających uprawnienia do korzystania z ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz.U. 2017 poz. 810);
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie warunków, sposobu oraz trybu gromadzenia i usuwania danych w ramach Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności (Dz.U. nr 228 poz. 1681 i 1682).
6. Formularze do pobrania
7. Sprawę załatwia
Opracował: Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, stan na dzień: 03-06-2022