Kierowanie i umieszczanie osób w domu pomocy społecznej

Home / Formy pomocy / Pomoc społeczna / Kierowanie i umieszczanie osób w domu pomocy społecznej

1. Informacje ogólne dla klienta

1) Prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej lub rodzinnym domu pomocy przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych.

2) Wyżej wymienioną osobę, kieruje się do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej lub rodzinnego domu pomocy, po uzyskaniu zgody tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego na umieszczenie w domu pomocy społecznej.

3) W przypadku gdy przewidywany termin oczekiwania na umieszczenie w domu pomocy społecznej danego typu zlokalizowanym najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej wynosi ponad 3 miesiące, ww. osobę, kieruje się na jej wniosek do domu pomocy społecznej tego samego typu zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej, w którym przewidywany termin oczekiwania na umieszczenie jest krótszy niż 3 miesiące.

4) W przypadku gdy osoba bezwzględnie wymagająca pomocy lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na umieszczenie w domu pomocy społecznej lub po umieszczeniu wycofają swoją zgodę, ośrodek pomocy społecznej lub dom pomocy społecznej są obowiązane do zawiadomienia o tym właściwego sądu, a jeżeli osoba taka nie ma przedstawiciela ustawowego lub opiekuna – prokuratora.

5) Dom pomocy społecznej oraz rodzinny dom pomocy świadczą usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających, zwanych dalej „mieszkańcami domu”.

6) Organizacja domu pomocy społecznej oraz rodzinnego domu pomocy , zakres i poziom świadczonych usług uwzględniają w szczególności wolność, intymność, godność i poczucie bezpieczeństwa mieszkańców oraz stopień ich fizycznej i psychicznej sprawności.

7) Dom pomocy społecznej może również świadczyć usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób w nim niezamieszkujących.

8) Domy pomocy społecznej, w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone, dzielą się na następujące typy domów dla:

osób w podeszłym wieku;
osób przewlekle somatycznie chorych;
osób przewlekle psychicznie chorych;
dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie;
dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie;
osób niepełnosprawnych fizycznie;
osób uzależnionych od alkoholu.

9) Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca, który ustala starosta i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym, nie później niż do dnia 31 marca każdego roku.

10) Wydatki związane z zapewnieniem całodobowej opieki mieszkańcom oraz zaspokajaniem ich niezbędnych potrzeb bytowych i społecznych w całości pokrywa dom pomocy społecznej.

11) Dom pomocy społecznej umożliwia i organizuje mieszkańcom pomoc w korzystaniu ze świadczeń zdrowotnych przysługujących im na podstawie odrębnych przepisów.

12) Dom pomocy społecznej pokrywa opłaty ryczałtowe i częściową odpłatność do wysokości limitu ceny, przewidziane w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

13) Dom pomocy społecznej może pokryć wydatki ponoszone na niezbędne usługi pielęgnacyjne w zakresie wykraczającym poza uprawnienia wynikające z przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

14) W razie niemożności umieszczenia w domu pomocy społecznej z powodu braku wolnych miejsc, powiadamia się osobę o wpisaniu na listę oczekujących oraz o przewidywanym terminie oczekiwania na umieszczenie w domu pomocy społecznej.

15) Decyzję administracyjną o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia, wydaje się po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego.

16) Pobyt w rodzinnym domu pomocy jest odpłatny do wysokości odpowiadającej poniesionym miesięcznym wydatkom ustalonym w umowie dotyczącej prowadzenia rodzinnego domu pomocy zawartej między gminą a osobą fizyczną albo organizacją pożytku publicznego, prowadzącymi rodzinny dom pomocy.

17) Opłatę z tytułu pobytu w rodzinnym domu pomocy wnosi się do kasy gminy lub na rachunek bankowy gminy.

18) Przy ustalaniu opłaty z tytułu pobytu w rodzinnym domu pomocy stosuje się odpowiednio art. 61 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

2. Zapoznaj się

Kryteria przyznawania świadczeń

3. Prawo do świadczeń z pomocy społecznej

Pomoc adresowana jest przede wszystkim do osób wymagających całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu.

4. Zasady odpłatności

1) Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca.

2) Pobyt w rodzinnym domu pomocy jest odpłatny do wysokości odpowiadającej poniesionym miesięcznym wydatkom ustalonym w umowie dotyczącej prowadzenia rodzinnego domu pomocy zawartej między gminą a osobą fizyczną albo organizacją pożytku publicznego, prowadzącymi rodzinny dom pomocy.

3) Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca:

w domu pomocy społecznej o zasięgu gminnym – ustala wójt (burmistrz, prezydent miasta) i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym, nie później niż do dnia 31 marca każdego roku;
w domu pomocy społecznej o zasięgu powiatowym – ustala starosta i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym, nie później niż do dnia 31 marca każdego roku;
w regionalnym domu pomocy społecznej – ustala marszałek województwa i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym, nie później niż do dnia 31 marca każdego roku.

4) Ogłoszony średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w domu pomocy społecznej, stanowi podstawę do ustalenia odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej od następnego miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym zostało opublikowane ogłoszenie. Do tego czasu odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej ustala się na podstawie ogłoszenia z roku poprzedniego.

5) Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności:

mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka,
małżonek, zstępni przed wstępnymi,
gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej, przy czym osoby i gmina nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.

6) Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą:

a) mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu;

b) małżonek, zstępni przed wstępnymi – zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2:

w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium,
w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;

c) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w pkt. a i b.

7) W przypadku niewywiązywania się osób z obowiązku opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej opłaty te zastępczo wnosi gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Gminie przysługuje prawo dochodzenia zwrotu poniesionych na ten cel wydatków.

8) Dochód mieszkańca domu podejmującego pracę ze wskazań terapeutyczno-rehabilitacyjnych lub uczestniczącego w warsztatach terapii zajęciowej, stanowiący podstawę naliczania opłaty, zmniejsza się o 50% kwoty otrzymywanej z tytułu wynagrodzenia za tę pracę lub o kwotę odpowiadającą wysokości kieszonkowego wypłacanego z tytułu uczestnictwa w tych warsztatach.

5. Podstawa prawna

art. 7, art. 36 ust. 2 lit. o, art. 54-66 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1876 ze zm.);
rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 734 z późn. zm.);
rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 31 maja 2012 r. w sprawie rodzinnych domów pomocy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 719).

6. Tryb udzielania świadczenia z pomocy społecznej

Składa się z następujących etapów:

1) Złożenie wniosku o udzielenie pomocy:

osobiste, pisemne lub telefoniczne zgłoszenie osoby ubiegającej się o pomoc do pracownika socjalnego (zgłoszenie może nastąpić z urzędu lub może go dokonać przedstawiciel ustawowy lub inna osoba za zgodą ubiegającego się o pomoc);

2) Sporządzenie wywiadu środowiskowego i planu pomocy:

rozeznanie przez pracownika socjalnego sytuacji osobistej i rodzinnej osoby ubiegającej się o pomoc społeczną, tj. przeprowadzenie wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania klienta;
złożenie wniosku przez pracownika socjalnego z właściwego ze względu na zamieszkanie rejonu opiekuńczego o przyznanie świadczenia w formie skierowania do domu pomocy społecznej, zawierającego w szczególności pisemne stwierdzenie o braku możliwości zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania przez rodzinę i gminę,
opracowanie planu pomocy.

3) Sporządzenie decyzji i wydanie jej osobie ubiegającej się o pomoc społeczną.

7. Tryb załatwienia sprawy

Decyzja administracyjna o skierowaniu do domu pomocy społecznej lub rodzinnego domu pomocy
Decyzja administracyjna ustalającą opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej lub rodzinnym domu pomocy
Decyzja administracyjna o umieszczeniu w domu pomocy społecznej

8. Tryb odwoławczy

Od decyzji przysługuje stronom odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego za pośrednictwem Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji.

Odwołanie od decyzji w sprawie świadczeń pomocy społecznej może złożyć również inna osoba za zgodą osoby ubiegającej się o świadczenie.

9. Wymagane dokumenty

Do domu pomocy społecznej lub rodzinnego domu pomocy kieruje się na podstawie:

pisemnego wniosku osoby ubiegającej się o skierowanie do domu lub jej przedstawiciela ustawowego,
rodzinnego wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez pracownika socjalnego ośrodka pomocy społecznej, zawierającego w szczególności pisemne stwierdzenie o braku możliwości zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania przez rodzinę i gminę,
zaświadczenia lekarskiego,
opinii ośrodka pomocy społecznej dotyczącej stopnia sprawności psychofizycznej osoby ubiegającej się o skierowanie do domu pomocy społecznej,
decyzji organu emerytalno-rentowego o wysokości emerytury lub renty,
decyzji o przyznaniu zasiłku stałego osobie ubiegającej się o miejsce w domu pomocy społecznej,
zobowiązania i wyrażenia zgody na ponoszenie odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej i na jej potrącanie z zasiłku stałego lub świadczenia emerytalno- rentowego.

10. Formularze do pobrania

1.	Umowa o ponoszenie odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej.pdf
2.	Zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia.pdf
3.	Zaświadczenie lekarza psychiatry.pdf

11. Sprawę załatwia

Rejony Opiekuńcze Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Kielcach właściwe według miejsca zamieszkania wnioskodawcy

Dział ds. Instytucjonalnej Pomocy Osobom Starszym

Opracował: Dział ds. Instytucjonalnej Pomocy Osobom Starszym, stan na dzień 01-03-2021