Świadczenie „Za życiem”

1. Informacje ogólne dla klienta

1) Świadczenie „Za życiem” przysługuje z tytułu urodzenia się żywego dziecka, posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3, przyznaje się, na to dziecko, jednorazowe świadczenie w wysokości 4 000 zł.

2) Wniosek o ustalenie prawa do jednorazowego świadczenia składa się w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka, a w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka objętego opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka przysposobionego – w terminie 12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieką albo przysposobienia, nie później niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Wniosek złożony po terminie właściwy organ pozostawia bez rozpoznania.

3) Przyznanie jednorazowego świadczenia przed dniem objęcia dziecka opieką przez opiekuna prawnego, opiekuna faktycznego lub przysposobienia nie wyklucza prawa opiekuna prawnego, opiekuna faktycznego lub rodzica adopcyjnego do jednorazowego świadczenia po objęciu dziecka opieką albo przysposobieniem.

4) Jednorazowe świadczenie przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu.

5) Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną (nie dotyczy to osób będących opiekunami prawnymi albo faktycznymi opiekunami dziecka, a także osób które przysposobiły dziecko).

6) Ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, stwierdza lekarz ubezpieczenia zdrowotnego posiadający specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii.

7) Ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” określa uprawnienia kobiet w ciąży i rodzin do wsparcia w zakresie dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej i instrumentów polityki na rzecz rodziny.

8) Wsparcie realizowane jest przez:

• zapewnienie dostępu do informacji w zakresie rozwiązań wspierających rodziny oraz kobiety w ciąży;
• zapewnienie kobietom w ciąży dostępu do diagnostyki prenatalnej;
• zapewnienie odpowiednich świadczeń opieki zdrowotnej dla kobiety w okresie ciąży, porodu i połogu, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet w ciąży powikłanej oraz w sytuacji niepowodzeń położniczych.

9) Wsparcie, o którym mowa wyżej obejmuje także zapewnienie:

• dostępu do poradnictwa rozwiązań wspierających rodzinę;
• jednorazowego świadczenia z tytułu urodzenia dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu;
• odpowiednich świadczeń opieki zdrowotnej dla dziecka, ze szczególnym uwzględnieniem dziecka u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu;
• dostępu do usług koordynacyjno-opiekuńczo-rehabilitacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka albo w czasie porodu;
• możliwości przeprowadzenia porodu w szpitalu III poziomu referencyjnego;
• innych świadczeń, w tym w zakresie wspierania rodziny i pieczy zastępczej.

2. Prawo do świadczeń rodzinnych

Prawo do jednorazowego świadczenia „Za życiem” przysługuje:

• matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu, opiekunowi faktycznemu lub rodzicowi adopcyjnemu dziecka, bez względu na dochód.

3. Podstawa prawna

• ustawa z dnia 4 listopada 2016 o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (t.j. Dz. U. 2023 poz. 1923);
• ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. 2023 poz. 775 ze zm.);
• ustawa z dnia 7 października 2022r. o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.  poz. 2140);
• rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 26 stycznia 2023r w sprawie wzoru wniosku o ustalenie prawa do jednorazowego świadczenia z tytułu urodzenia się dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu (Dz. U. poz. 211).

4. Tryb udzielania jednorazowego świadczenia w wysokości 4000 zł

Składa się z następujących etapów:

1) Złożenie wniosku o udzielenie jednorazowego świadczenia „Za życiem” (osobiste, pisemne, może go dokonać przedstawiciel ustawowy lub inna osoba za zgodą ubiegającego się o pomoc).

2) Sprawdzenie wniosku pod względem formalnym oraz rozeznanie sytuacji osobistej i rodzinnej osoby ubiegającej się o świadczenia rodzinne.

3) Sporządzenie decyzji i wydanie jej osobie ubiegającej się o pomoc społeczną.

4) Realizacja wypłaty przyznanego świadczenia odbywa się jednorazowo.

5) Załatwienie sprawy powinno nastąpić nie później niż w ciągu 1 miesiąca, a sprawy szczególne skomplikowanej nie później niż w ciągu 2 miesięcy. O każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie organ administracji publicznej zobowiązany jest do powiadomienia strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy.

5. Tryb załatwienia sprawy

Decyzji administracyjna.

6. Tryb odwoławczy

Od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji. Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję.

7. Formularze do pobrania

8. Sprawę załatwia

Opracował: Dział Świadczeń Rodzinnych i Dodatków Mieszkaniowych, stan na dzień 18-10-2023